Spis fotografii

Gen. Sikorski wizytuje oddziały Pomocniczej Służby Kobiet, grudzień 1941 r., Buzułuk. Po prawej gen. Anders, dowódca Armii Polskiej w ZSRS, pomiędzy nimi widoczny płk Okulicki, szef sztabu. © IWM (MH 1725)

Buty polskiego deportowanego, po jego przybyciu do obozu rekutacyjnego Armii Polskiej. 1941 r, prawdopodobnie Buzułuk, ZSRS © IWM (MH 1844)

Grupa zwolnionych z łagrów polskich deportowanych w oczekiwaniu na rekrutację do Armii Polskiej. 1941 r., prawdopodobnie Buzułuk, ZSRS. © IWM (MH 1843)

Grupa zwolnionych z łagrów polskich deportowanych w oczekiwaniu na rekrutację do Armii Polskiej.1941 r., prawdopodobnie Buzułuk, ZSRS © IWM (MH 1839)

Oddział Pomocniczej Służby Kobiet na defiladzie z okazji święta Konstytucji 3 Maja. 1942 r. Jangi-Jul pod Taszkientem, Uzbekistan. Defiladę przyjmuje gen. Zygmunt Szyszko-Bohusz, szef sztabu Armii. © IWM (MH 1726)

Żołnierz na warcie przed ziemiankami sztabu Armii Polskiej w ZSRS. Grudzień 1941, Buzułuk. © IWM (MH 1766)

Obóz 5. Kresowej Dywizji Piechoty, Dżalalabad w Kirgistanie. © IWM (MH 1771)

Żołnierz wychodzący z namiotu w obozie w Buzułuku, grudzień 1941 r. © IWM (MH 1775)

Żołnierze Armii Polskiej w ZSRS podczas głośnej lektury na świeżym powietrzu. Dżalalabad (?), 1941 r.  © IWM (MH 1785)

Teatrzyk żołnierski. Buzułuk, grudzień 1941 r. © IWM (MH 1789)

Marionetki Hitlera i Goebbelsa z teatrzyku żołnierskiego. Buzułuk, 1941 r. © IWM (MH 1791)

Żołnierze i cywile uczestniczący we Mszy Św. w obozie Armii Polskiej w Dżalalabadzie (?), 1942 r. © IWM (MH 1815)

Polowa umywalnia. Buzułuk (?), 1941 r. © IWM (MH 1829)

Wydawanie posiłków żołnierzom i dzieciom. Obóz Armii Polskiej w ZSRS, Buzułuk (?), 1941 r. © IWM (MH 1833)

Pierwsza ekshumacja zamordowanych przez NKWD oficerów Wojska Polskiego w Katyniu zlecona przez Niemców wiosną 1943 r. GK-15-2-2-34

Katyń, 16 kwietnia 1943 r. Kazimierz Skarżyński, sekretarz Zarządu Głównego PCK, ogląda zwłoki wydobyte z mogił. GK-15-2-2-12

Katyń, 16 kwietnia 1943 r. Kazimierz Skarżyński, sekretarz Zarządu Głównego PCK ogląda zwłoki wydobyte z mogił. GK-15-2-2-14

Widoczny rozkopany dół w kształcie litery L, po prawo widoczny barak gdzie dokonywane były sekcje zwłok. GK-15-2-2-19

GK-15-2-2-21

© IWM (MH 1827)

Prawdopodobnie oficjalna fotografia propagandowa, wykonana przez Terry'ego Ashwooda z 1. Oddziału Filmu i Fotografii Armii Brytyjskiej © IWM (E 19029)

Członkinie Pomocniczej Służby Kobiet podczas inspekcji prowadzonej przez komendanta obozu, Irenę Wachlowską. Obóz w Rehovot, 15 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15670)

Żołnierka PSK, Aniela Opalińska ze Lwowa. Na mundurze widoczny przedwojenny polski pas harcerski. © IWM (E 15674)

Żołnierka PSK, Rozalia Wróbel. Obóz Rehovot, Palestyna, 15 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15675)

Dwie żołnierki PSK obserwują ćwczenia fizyczne oddziału PSK. Palestyna, Rehovot, 15 sierpnia 1942. © IWM (E 15671)

Żołnierka PSK, Stefania Puc. Obóz Rehovot, Palestyna, 15 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15676)

Maria Nordasiewicz była najstarszą (65 lat) żołnierką PSK i znakomitą kucharką. Obóz Rehovot, Palestyna 15 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15680)

Żołnierka PSK, Aniela Opalińska, przedwojenna harcerka ze Lwowa. Obóz Rehovot, Palestyna, 15 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15683)

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na zdjęciu pobudka w obozie JSK w Bashshit, w palestynie, 17 sierpnia 1942 r. © IWM (E 15705)

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na zdjęciu poranna zbiórka, przed lub po porannej toalecie. © IWM (E 15706)

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji STrzelców Karpackich. Na zdjęciu biegnący chłopcy, prawdopodobnie w czasie wolnym od zajęć. © IWM (E 15715)

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na zdjęciu zajęcia z musztry wojskowej. © IWM (E 15716)  

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na zdjęciu trębacz odgrywający sygnał. © IWM (E 15722)

Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Na zdjęciu dwóch kadetów z oficerem-opiekunem. © IWM (E 15707)

Punkt opatrunkowy Junackiej Szkoły Kadetów, Bashshit, Palestyna, 17 sierpnia 1942 r. Chłopcy uratowani ze Związku Sowieckiego, często sieroty lub półsieroty, w Armii Polskiej w ZSRS, a potem Armii Polskiej na Wschodzie byli kierowani do Junackiej Szkoły Kadetów. Wszyscy uczęszczali do szkoły i przechodzili podstawowe przeszkolenie wojskowe; starszych uczono także obsługi broni. JSK działała w latach 1942–1948, przeszło przez nią 1276 uczniów, z których 440 zostało regularnymi żołnierzami II Korpusu. Formalnie Szkoła Kadetów była w składzie 3 Dywizji Strzelców Karpackich.  © IWM (E 15733)

Betlejem, 2 stycznia 1942 r. Chłopcy z Junackiej Szkoły Kadetów po Mszy Św. w Bazylice narodzenia. Do chłopców zwraca się ich główny kapelan Armi Polskiej na Wschodzie, ks. Choteski. Po obu strnach Choteskiego kapelani brytyjscy: płk. Frederick Llewelyn Hughes zastępca naczelnego kapelana brytyjskiej 8 Armii (po prawej) i płk. D.A. Duncan, zastępca naczelnego kapelana Palestyny.  © IWM (E 20852)

Dzieci z obozu Armii Polskiej w Teheranie, podczas bitwy na śnieżki z oficerem byryjskim. Okolice Teheranu, grudzień 1942 r. © IWM (E 21188)

Dzieci ewakuowane z ZSRS znajdowały się pod szczególną opieką lekarską. Za zdjęciu lekarz prawdopodobnie wypala (lapisuje) kurzajki, które są częstym schorzeniem w sytuacji dużego spadku odporności. Dzieci w tle prawdopodobnie czekają na swoją kolej oględzin. Każde dziecko trzyma kartę, na której zapewne był zapisane personalia i inne dane. Teheran, grudzień 1942 r. © IWM (E 21187)

Żołnierz Żandamerii Wojskowej na posterunku. Koniec grudnia 1942 r., Teheran. © IWM (E 21190)

Opiekun podczas karmienia Wojtka, prawdopodobnie okolice Teheranu, 1942 r. © IWM (MH 1246)

Przysięga żołnierek Pomocniczej Służby Kobiet, Teheran, 1942 r. © IWM (MH 1255)

Obózu Armii Polskiej, prawdopodobnie Khanaqin w Iraku, 1942 r. © IWM (MH 1300)

Gen. Kazimierz Sosnkowski – reprodukcja (brak informacji na temat autorstwa i źródła pozyskania).

Gen. Kazimierz Sosnkowski – reprodukcja (brak informacji na temat autorstwa i źródła pozyskania).

Generał Kazimierz Sosnkowski, Wódz Naczelny Polskich Sił Zbrojnych dekoruje Krzyżami Walecznych marynarzy z niszczyciela ORP "Ślązak", 8 grudnia 1943 r. Aleksandria. Po lewej gen. Władysław Anders. © IWM (A 21135)

Żołnierze 1. Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki podczas przysięgi, 15 lipca 1943 r.

Przysięga żołnierzy Pierwszej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki w Sielcach nad Oką 15 lipca 1943r.

Przysięga żołnierzy Pierwszej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki, 15 lipca 1943 r. Na pierwszym planie stoi poczet sztandarowy z pochylonym sztandarem. W głębi trybuna honorowa, na której stoją od lewej: Wanda Wasilewska, gen. Zygmunt Berling, ks. Wilhelm Franciszek Kubsz oraz NN żołnierz (salutuje). Nad trybuną powiewają flagi: USA, ZSRR oraz Wielkiej Brytanii. Trybuna jest przystrojona białym orłem bez korony.

Oficer klęczący na śniegu przed sztandarem Pierwszej Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Inny oficer (przypuszczalnie gen. Zygmunt Berling) trzyma szablę na jego ramieniu. W tle trybuna honorowa udekorowana biało-czerwoną flagą oraz orłem bez korony, tzw. kuricą. Zdjęcie wykonano prawdopodobnie zimą 1943/1944.

Polacy zamordowani w czasie II wojny światowej przez ukraińskich nacjonalistów. Ekshumowane ciała ofiar ułożone na ziemi na skraju lasu.

Zwłoki zamordowanych przez nacjonalistów ukraińskich.

Na łóżku leży sześć ofiar - członków rodziny Stanisława Karpiaka, zamordowanych przez bandy ukraińskie 14 grudnia 1943 roku we wsi Latacz (woj. tarnopolskie). Na łóżku spoczywają ciała: żony Marii (trzecia z prawej), córek Zofii (druga z prawej) i Genowefy (pierwsza z prawej), synów: Józefa (pierwszy z lewej), Władysława (drugi z lewej) i Zygmunta (trzeci z lewej). Przy łóżku między dwoma kobietami stoi Stanisław Karpiak - ojciec rodziny.

Podpułkownik Aleksander Krzyżanowski (centralnie, obok niższego drewnianego słupa) przemawia do żołnierzy 3 Wileńskiej Brygady AK oraz (prawdopodobnie) do delegatów innych jednostek partyzanckich. Po obu stronach brukowanej drogi stoją żołnierze i ludność cywilna. Spotkanie zorganizował por. Gracjan Fróg, dowódca 3 bryg. (po lewej stronie, pod wyższym słupem, pierwszy w szeregu, zwrócony prawym bokiem do obiektywu).

Podpułkownik Aleksander Krzyżanowski "Wilk" (drugi od prawej) dekoruje żołnierzy 3 Wileńskiej Brygady AK (oraz być może przedstawicieli innych oddziałów). Asystuje mjr Teodor Cetys "Sławek", "Sław", "Sława" (pierwszy od lewej). Na środku placu stoi w szeregu pięciu żołnierzy, pierwszych trzech z lewej to kolejno: por. Gracjan Fróg "Szczerbiec", Lech Iwanowski "Lancet" i Romuald Rajs "Bury". Na obrzeżach placu stoją żołnierze (po lewej piechota, po prawej kawaleria). W tle drewniane zabudowania wiejskie. Spotkanie zorganizował kpt. Gracjan Fróg "Szczerbiec", dowódca 3 Wileńskiej brygady AK.

Grupa trzynastu żołnierzy z Oddziału Rozpoznawczego Komendanta Okręgu stanowiąca eskortę ppłk. Aleksandra Krzyżanowskiego "Wilka" w czasie rozmów z oficerami radzieckimi. Oddział dość dobrze uzbrojony, m. in. w pistolety maszynowe typu rosyjskiego (trzeci żołnierz od lewej) oraz niemieckiego (siódmy od lewej).

Oddział Rozpoznawczy Komendanta Okręgu (kawaleria). Przed frontem jednostki jej dowódca, por. Władysław Kitowski "Grom" (konno, z pieszym żołnierzem przy boku konia). Po lewej stronie 1. pluton ustawiony w dwuszeregu i uzbrojony w lance z proporczykami. Przed front pododdziału wysunięty por. Hieronim Piotrowski "Jur". Po prawej 2. pluton (bez lanc). Przed frontem wysunięty por. Jerzy Urbankiewicz "Zawada".

Żołnierze Okręgu Wileńskiego AK przed akcją „Burza”.